- Không đăng ký quyền tác giả có được bảo vệ tác phẩm không?
- Liệu việc không thực hiện thủ tục đăng ký quyền tác giả có ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ không?
1, Quyền tác giả là gì?
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành được ban hành năm 2005, sửa đổi năm 2022, quyền tác giả được định nghĩa là quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
2, Thời điểm phát sinh quyền tác giả của tác phẩm
Đồng thời, cũng tại văn bản này, theo quy định tại Khoản 1 Điều 6 về việc xác lập quyền tác giả: “Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.”
Như vậy, quyền tác giả được xác lập một cách đương nhiên mà không cần thông qua bất kỳ thủ tục hay hình thức đăng ký nào. Khi tác phẩm được thể hiện dưới một hình thức cụ thể và có thể nhận biết được, tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả sẽ được hưởng các quyền đối với tác phẩm đó. Pháp luật ghi nhận, bảo hộ các quyền này một cách tự động và toàn diện mà không yêu cầu phải thông qua thủ tục đăng ký. Việc bảo hộ không được đặt ra khi tác phẩm mới chỉ nằm trong ý tưởng của nhà sáng tạo.
Do vậy, trường hợp không đăng ký hoặc chưa đăng ký quyền tác giả, tác phẩm vẫn sẽ được bảo hộ ngay từ thời điểm được thể hiện dưới hình thức vật chất cụ thể.
3, Việc thực hiện thủ tục đăng ký quyền tác giả có phải là bắt buộc không?
Mặc dù pháp luật về quyền tác giả có quy định chi tiết về việc đăng ký quyền tác giả và các thủ tục liên quan, nhưng cần lưu ý là việc đăng ký không phải là căn cứ pháp lý để xác lập quyền tác giả. Theo đó, việc đăng ký chỉ đơn thuần là một thủ tục hành chính, thông qua đó cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ tiến hành ghi nhận và lưu trữ các thông tin liên quan về tác giả, tác phẩm, cũng như chủ sở hữu quyền tác giả theo yêu cầu của chủ thể quyền tác giả. Quá trình này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và bảo vệ quyền tác giả một cách hiệu quả. Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cũng chỉ có giá trị chứng cứ khi cần chứng minh quyền tác giả.
Như vậy, có thể nói việc đăng ký quyền tác giả không phải là điều bắt buộc theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, việc đăng ký quyền tác giả, tác phẩm sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho tác giả, đặc biệt trong việc chứng minh quyền tác giả thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại theo Khoản 3 Điều 49 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi năm 2022. Ngoài ra, tác giả có thể dễ dàng hơn trong khai thác giá trị thương mại hoặc chuyển giao quyền sử dụng tác phẩm cho người khác. Việc đăng ký quyền tác giả chính thức cũng đóng vai trò trong bảo hộ tác phẩm trước các hành vi vi phạm như sao chép trái phép và xuyên tạc nội dung./.