Mới đây, vụ triệt phá một đường dây sản xuất thuốc tân dược giả quy mô lớn đã khiến dư luận không khỏi bàng hoàng. Sự việc này không chỉ dấy lên nhiều câu hỏi về tính minh bạch của ngành dược phẩm mà còn khiến mọi người đặt câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan quản lý khi để một đường dây thuốc giả tồn tại và phát triển trong suốt thời gian dài như vậy.
1. Chi tiết vụ việc
Ngày 16/4/2025, Công an tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với các cơ quan chức năng triệt phá một đường dây sản xuất và buôn bán thuốc tân dược giả quy mô lớn do Nguyễn Tiến Đạt (SN 1991, trú tại Hà Nội) và Trịnh Doãn Giáo (SN 1985, trú tại TP.HCM) cầm đầu. Các đối tượng này đã sản xuất thuốc giả từ nguyên liệu không rõ nguồn gốc, đóng gói thành phẩm có nhãn mác giả mạo, rồi tuồn ra thị trường tiêu thụ, chủ yếu thông qua các kênh phân phối trực tuyến và các nhà thuốc không kiểm soát.
Lực lượng công an đã thu giữ gần 10 tấn thuốc tân dược giả cùng hàng nghìn bao bì, vỉ thuốc và máy móc, thiết bị phục vụ cho việc sản xuất thuốc giả. Theo ước tính, nhóm này đã thu lợi bất chính lên tới gần 200 tỷ đồng từ việc buôn bán thuốc giả.
2. Hệ lụy nghiêm trọng của việc sản xuất thuốc giả
Sự tồn tại của những loại thuốc giả này đã đặt ra mối lo ngại vô cùng lớn về sức khỏe cộng đồng. Các loại thuốc giả mạo, không có tác dụng điều trị, thậm chí có thể gây hại đến sức khỏe của bệnh nhân nếu sử dụng. Điều đáng nói là các thuốc giả này được sản xuất có hình thức, mẫu mã và nhãn mác giống hệt với thuốc thật, khiến người tiêu dùng không thể phân biệt được. Đây chính là mối nguy hiểm lớn đối với những người bệnh, đặc biệt là những người đang trong tình trạng yếu và cần chữa trị bằng thuốc.
3. Trách nhiệm của các bên liên quan
Liên quan đến vụ việc này, Tiến sĩ, Luật sư Ngô Ngọc Diễm đã có những phân tích rõ ràng về trách nhiệm của các bên liên quan. Theo luật sư Diễm, hành vi sản xuất và buôn bán thuốc tân dược giả là một hành vi đặc biệt nghiêm trọng, có thể bị xử lý hình sự theo Điều 194 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Nếu hành vi này dẫn đến hậu quả chết người hoặc gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng, các đối tượng phạm tội có thể bị xử lý với mức án cao nhất là tử hình.
Tuy nhiên, điều quan trọng mà luật sư Ngô Ngọc Diễm nhấn mạnh là ngoài các đối tượng sản xuất thuốc giả, các bên có liên quan khác như các nhà thuốc phân phối thuốc giả hoặc các dược sĩ trực tiếp bán thuốc giả cho bệnh nhân cũng phải chịu trách nhiệm pháp lý. Theo luật sư Diễm, các cơ sở phân phối thuốc có trách nhiệm trong việc kiểm tra và xác minh nguồn gốc thuốc, nếu không thực hiện nghĩa vụ này mà vẫn bán thuốc giả cho khách hàng thì họ sẽ bị xử lý theo các quy định của pháp luật.
Luật sư Ngô Ngọc Diễm cũng cho biết thêm rằng, các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược cần phải chịu trách nhiệm về việc không kiểm soát chặt chẽ và để tình trạng thuốc giả tồn tại lâu dài trên thị trường. Các cơ quan này cần phải tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra các cơ sở sản xuất và phân phối thuốc để tránh những sai sót dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như vụ việc này. Đồng thời, Bộ Công Thương cũng cần được xem xét trách nhiệm do đây là lực lượng có vai trò giám sát hàng hóa lưu thông trên thị trường; Phát hiện, xử lý hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Bên cạnh đó, Luật sư Phan Anh, thuộc đoàn luật sư thành phố Hà Nội, cũng đã đưa ra những quan điểm về vụ việc. Ông cho rằng trách nhiệm trong vụ việc này không chỉ thuộc về những đối tượng sản xuất và phân phối thuốc giả mà còn liên quan đến các cơ quan nhà nước quản lý dược phẩm. Theo luật sư Phan Anh, các cơ quan chức năng cần phải có cơ chế giám sát chặt chẽ hơn nữa, đặc biệt là trong việc kiểm tra các nhà thuốc và cơ sở sản xuất thuốc.
4. Cần phải làm gì để ngăn chặn?
Vụ việc này là một lời cảnh tỉnh không chỉ đối với ngành dược phẩm mà còn đối với cơ quan chức năng và người tiêu dùng. Để ngăn chặn những vụ việc tương tự, cần phải có những biện pháp mạnh mẽ và quyết liệt hơn từ các cơ quan chức năng. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất và phân phối thuốc, đặc biệt là các kênh phân phối qua mạng, nơi thuốc giả dễ dàng tuồn ra thị trường. Đồng thời, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ các cơ quan quản lý, nhằm đảm bảo chỉ những loại thuốc đạt chuẩn, có giấy phép lưu hành mới được phép phân phối. Về việc này Tiến sĩ, Luật sư Ngô Ngọc Diễm đề xuất: “Cần khẩn trương rà soát, thiết lập cơ chế hậu kiểm hiệu quả giữa các cơ quan chức năng như Cục Quản lý Dược và Tổng cục Quản lý thị trường, xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu, cảnh báo sớm về các loại thuốc có dấu hiệu bất thường, đồng thời siết chặt kiểm soát hoạt động buôn bán thuốc trên nền tảng số”.
Ngoài ra, người tiêu dùng cũng cần nâng cao nhận thức và cảnh giác cao độ khi mua thuốc, nhất là qua các kênh online hoặc từ các nguồn không rõ ràng. Việc chỉ mua thuốc từ các nhà thuốc uy tín, có giấy phép kinh doanh hợp pháp là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của chính mình.
5. Kết luận
Vụ triệt phá đường dây sản xuất thuốc tân dược giả này không chỉ là một chiến công của lực lượng chức năng mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho toàn bộ ngành dược phẩm, các cơ quan chức năng và cả người tiêu dùng. Trách nhiệm không chỉ thuộc về các đối tượng trực tiếp sản xuất và phân phối thuốc giả mà còn thuộc về những tổ chức, cơ quan đã để tình trạng này tồn tại trong một thời gian dài. Chúng ta cần có một hệ thống kiểm soát nghiêm ngặt hơn, để các loại thuốc thật sự chất lượng và an toàn mới có thể đến tay người tiêu dùng, tránh để những cái chết vô nghĩa xảy ra từ việc sử dụng thuốc giả.
Minh Đức
Nguồn: Báo điện tử Tiền Phong